Generał Józef Zajączek w Reszlu

Rok 1807 to rok pobytu Wielkiej Armii Napoleona i legii Dąbrowskiego na Warmii i Mazurach. W roku tym wojska Napoleona stoczyły ze sprzymierzonymi wojskami rosyjskimi i pruskimi, przede wszystkim, trzy wielkie batalie: pod Pruską Iławą, Lidzbarkiem Warmińskim i pod Frydlandem (obecnie w obwodzie Kaliningradzkim). Istotną rolę w walkach z wojskami sprzymierzonymi odegrali dwaj polscy generałowie dowodzący legią polską – Jan Henryk Dąbrowski i Józef Zajączek. Szlak bojowy pierwszego z nich biegł obok Reszla m.in. przez Lidzbark Warmiński, Sępopol, Kętrzyn. Natomiast szlak wojenny drugiego z generałów przeciął Reszel.

Z informacji zaczerpniętych z książki J. Jasińskiego i Sł. Skowronka „Wschodniopruskie kampanie Napoleona”, wydanej przez Wydawnictwo LITERA w Olsztynie w 2007 roku, wynika, że czerwcowa marszruta Dywizji gen. Zajączka rozpoczynająca się w Napiwodzie (8.06) i Nidzicy (9.06) biegnąca przez Ostródę na zachodzie (10.06) i przez Hołynkę (13-19.07) na wschodzie (obecnie Litwa) zakończyła się w Kolnie.

Autorzy cytowanej książki piszą: 16 czerwca generał Zajączek jest nadal w Dobrym Mieście. Tutaj doszła do Polaków radosna wieść o klęsce sprzymierzonych pod Frydlandem. 20 czerwca wojsko pomaszerowało do Bisztynka, skąd do Sępopola, cofając się na południe, przez Reszel do Kętrzyna. Reszel poprzedniego roku spłonął, dlatego było tam trudno o kwatery dla wojska (21-22 czerwca). Natomiast Zajączek z radością włączył w swoje szeregi Polaków przetrzymywanych w miejscowym więzieniu. … Korpus Zajączka został podzielony w Reszlu na trzy brygady: Stanisława Fuszera, Izydora Krasińskiego i Witolda Wołodkowicza. 23 czerwca wszystkie brygady wkroczyły do Kętrzyna, gdzie spotkały się z dywizją generała Dąbrowskiego. Jeszcze tego samego dnia wyruszyły przez Giżycko (Lec) w kierunku Grodna”

Po zachodniej stronie miasta Reszla jedna z ulic nosi imię Generała Józefa Zajączka. Dwie inne znajdujące się nieopodal noszą także imiona ważnych w historii Polski uczestników kampanii Napoleońskich: generała Jana Henryka Dąbrowskiego i majora Waleriana Łukasińskiego.

Biografia patronów trzech reszelskich ulic, przedstawiona w zarysie na podstawie Nowej Encyklopedii PWN z 1995 roku jest następująca:

Jan Henryk Dąbrowski (1755-1818), generał, od 1771 w wojsku saskim, od 1792 w wojsku polskim; generał w powstaniu kościuszkowskim (1794); twórca legionów polskich we Włoszech (1797); uczestnik kampanii Napoleońskich (1806-07; 1809; 1912); X 1813-III 1814 naczelny wódz wojsk polskich.

Józef Zajączek (1752-1826), generał; poseł na sejm czteroletni (1788-1792); uczestnik powstania kościuszkowskiego (1994), komendant Warszawy, walczył pod Racławicami i Maciejowicami; uczestnik wojen napoleońskich; od 1815 namiestnik Królestwa Polskiego.

Walerian Łukasiński (1786-1868), major, oficer wojsk Księstwa Warszawskiego, uczestnik kampanii napoleońskich (1807-1813); w 1824 za działalność patriotyczną skazany na karę 9 lat ciężkiego więzienia w Zamościu, którą podwojono po zorganizowaniu buntu w więzieniu; po wybuchu powstania listopadowego (1830-31) wywieziony do Twierdzy Szlisselburskiej pozostał do końca życia.

Post scriptum

Zgodzić się trzeba z Autorami przytaczanej wyżej książki, którzy piszą: „Polskie spojrzenie na pobyt Napoleona na Warmii i Mazurach w zasadniczy sposób odbiega od ocen prusko-niemieckich, w których rok 1807 – to „wojna nieszczęśliwa”, tymczasem dla Polaków – to wojna o odzyskanie niepodległości pod francuskimi sztandarami, zakończona niepełnym sukcesem, czyli powstaniem Księstwa Warszawskiego poszerzonego w 1809 roku o część Galicji. … Z wojną łączą się zawsze, niestety, cierpienia mieszkańców i zniszczenia kraju, na którego ziemiach jest prowadzona. … w 1807 roku Polacy w mundurach pruskich i rosyjskich musieli bić się przeciwko Francuzom oraz legii Dąbrowskiego. To był dramat narodu pozbawionego niepodległości.”
T.R.

REKLAMA

opublikowano: 2009-02-18, © Tadeusz Rawa,

5301

ostatnie artykuły z tego działu:

• Książki pasjonatów historii Reszla i okolic
• Sekrety reszelskiej historii
• Czy w podziemiach reszelskiego kościoła są skarby?
• „Badanie dawnych dzwonów...” - po prelekcji
• Zaproszenie
• Tylko projekt kończymy a nie działania...
• „Ocalmy od zapomnienia”
• Co się dzieje z kapliczkami?
• Wycieczka do Pilca
• Powrót do „Kurhanowego Lasu”
• dalej...