Kamienie Milowe - niechciane zabytki

Jesienią 2007 r. Wojewódzki Konserwator Zabytków na wniosek Sadyby wpisał do rejestru zabytków „historyczny szlak pielgrzymkowy z Reszla do Świętej Lipki wraz z nasadzeniami zieleni” wzdłuż drogi. Zespół 15-tu XVIII-wiecznych kapliczek wraz z otaczającą ją zielenią stanowi niezwykle ważny element kompozycji krajobrazu, dlatego ochroną została objęta również aleja drzew. Zarząd Dróg Wojewódzkich w Olsztynie w listopadzie 2007 r. złożył do ministra kultury odwołanie od decyzji konserwatora zabytków o wpisie alei do rejestru zabytków. Dlaczego? Przecież decyzja ta nie obejmowała ochrony nawierzchni bitumicznej, przepustów, znaków drogowych, tylko zieleń stanowiącą tło i uzupełnienie kompozycji przestrzennej tego wyjątkowego traktu. Czyżby mieli już w planie wycięcie tych drzew?

Z tego odcinka drogi skradziono wcześniej dwa kamienie milowe (pisałem o tym 7 lutego). Ostatnio ten temat powrócił: zarządca drogi, przy której owe kamienie stały (i ich formalny właściciel czyli ZDW w Olsztynie) pismem z dnia 6 marca poinformował: „iż nie widzi celowości w umieszczaniu w/w kamieni w ich pierwotnym miejscu”!

W uzasadnieniu stwierdzono: „ próba już raz podjętej kradzieży rzeczowych kamieni milowych może nasuwać przypuszczenie, iż zostanie ona podjęta po raz kolejny” (?!) dlatego jest „nieuzasadnionym umieszczanie obiektów, które posiadają wartość historyczną oraz objętych ochroną prawną […] w miejscu otwartym, nie strzeżonym, jakim jest pas drogowy, przebiegający poza terenem zabudowanym”(!). W związku z powyższym „warte byłoby jednak zastanowienie się nad innym rozwiązaniem, mającym na celu wyeksponowanie ich (łącznie z tablicą informacyjną) w terenie, ale w miejscu, w którym nie byłyby narażone na ich ponowną kradzież lub dewastację (np. na terenie miasta Reszel)”.

Nie przekonuje mnie ta rzekoma troska drogowców. Do kradzieży doszło w czasie, gdy w Św. Lipce prowadzone były prace drogowe i to one stały się okazją dla złoczyńcy (prawomocnie skazanego wyrokiem sądowym) do dokonania zuchwałej kradzieży w biały dzień. Nie sądzę, też by ktoś ponowił w przyszłości próbę kradzieży ważących łącznie 3 tony kamieni.

Kamienie mają swoją pełną wartość tylko w miejscu pierwotnego posadowienia i przemieszczanie ich do Reszla (zgodnie z sugestią drogowców) doprowadzi do sfałszowania historii i przestrzeni czyli do przesunięcia historycznej granic Warmii i Mazur.

Dobrze, że drogowcy w trosce o zabytki nie wystąpili z wnioskiem o przeniesienie wszystkich 15-tu kapliczek z trasy pielgrzymkowej np. do skansenu w Osztynku, bo tam byłyby one bezpieczne…

22. 05. 2007 - wniosek o wpisanie do rejestru zabytków alei drzew prowadzącej do Świętej Lipki z Reszla oraz Kętrzyna (wraz z drzewami rosnącymi w obrębie wsi Święta Lipka), Aleja ta stanowią ważny element krajobrazu kulturowego i jest nierozłączną częścią drogi pielgrzymkowej łączącej te miejscowości. Drzewa przydrożne - w szczególności lipy- związane są z historią ( i nazwą!) wsi Święta Lipka i stanowią harmonijną całość z istniejącymi XVIII- wiecznymi kapliczkami Drogi Różańcowej na trasie do Reszla, nadając im odpowiednią oprawę. Ponieważ drzewa zagrożone są wycinką, a cześć z nich w maju 2007 r. wycięto, dlatego należy jak najszybciej objąć je ochroną wynikającą z ustawy o ochronie zabytków.

22. 05. 2007 - wniosek o wpisanie do rejestru zabytków granitowych kamieni milowych znajdujących się do niedawna na skraju wsi Święta Lipka. XVIII -wieczne kamienie milowe (graniczne), stanowiące ważny element krajobrazu kulturowego i nierozłączną część drogi pielgrzymkowej łączącej Reszel ze Świętą Lipką zostały skradzione, lecz na szczęście odnalezione. Powinny one wrócić na swoje poprzednie miejsce, tj. przy drodze do Reszla ( a nie przetransportowane do muzeum), gdyż tyko w ten sposób stanowią ważne i czytelne świadectwo historii miejsca. W celu zapobiegnięcia w przyszłości ich ponownej kradzieży należy ustawić odpowiednie tablice informujące o ich historii, znaczeniu oraz ochronie wynikającej z ustawy o ochronie zabytków.

Pan Krzysztof Worobiec zaprasza do dyskusji na swoim blogu - kworobiec.tenblog.pl

REKLAMA

opublikowano: 2008-04-06, © Krzysztof Worobiec,

3572

Komentarze

ostatnie artykuły z tego działu:

• Książki pasjonatów historii Reszla i okolic
• Sekrety reszelskiej historii
• Czy w podziemiach reszelskiego kościoła są skarby?
• „Badanie dawnych dzwonów...” - po prelekcji
• Zaproszenie
• Tylko projekt kończymy a nie działania...
• „Ocalmy od zapomnienia”
• Co się dzieje z kapliczkami?
• Wycieczka do Pilca
• Powrót do „Kurhanowego Lasu”
• dalej...